قلم‌های ویژهٔ اوبونتو برای زبان فارسی

[امیرمسعود]

سلام.

پروژهٔ اوبونتو دارد برای خودش یک قلم ویژه با نام Ubuntu می‌سازد. همین الان اگر به سایت اوبونتو بروید (http://www.ubuntu.com)، می‌توانید نسخهٔ لاتین آن را در نوشته‌های روی سایت ببینید. این قلم را یک طراح حرفه‌ای دارد می‌سازد. این قلم قرار است نویسه‌های فارسی را هم داشته باشد. نویسه‌های فارسی الان هنوز زیر دست طراح است، ولی نسخهٔ آزمایشی آن برای علاقه‌مندان در دسترس است.

پیشنهاد می‌کنم که اگر وقت و انگیزه‌اش را دارید، در پروژهٔ طراحی قلم عضو شوید و نسخهٔ آزمایشی قلم را برای زبان فارسی بگیرید و برای مدتی در کارهای روزانه (از جمله در زی‌پرشین) با آن کار کنید. طراحان قلم اوبونتو بسیار مشتاق هستند که نظر افراد هرچه‌بیشتری را دربارهٔ باگ‌های طراحی این قلم بدانند.

نمونهٔ‌ قلم به انگلیسی:
http://font.ubuntu.com/
صفحهٔ توسعهٔ قلم:
https://launchpad.net/ubuntu-font-family
وبلاگ طراحی اوبونتو که بعضی از نوشته‌هایش دربارهٔ قلم اوبونتو است:
http://design.canonical.com/
مثلاً در این نوشته می‌توانید شکل بعضی از نویسه‌های فارسی را ببینید:
http://design.canonical.com/2011/01/hebrew-and-arabic-on-track/

با کمک به توسعهٔ این قلم و رفع اشکال‌های آن می‌توانیم امیدوار باشیم که یک قلم عالی دیگر به مجموعهٔ قلم‌های فارسی افزوده شود.

[vafa]

من که فکر نمی‌کنم قلمی که دارند می‌سازند به درد فارسی بخوره، طراحی گلیف‌هاشون برای حروف‌چینی زیبا نیست. در ادامه آخر اون صفحه اومده:

As Italics as such do not exist in Arabic we will simply add the standard Regular and Bold versions to the Ubuntu Italic and Bold Italic fonts ensuring that all fonts have identical charactersets.

که کاملاً اشتباه و ناشیانه است.

با این ایده هم کاملاً مخالف هستم که به این قلم میشه به عنوان یک قلم فارسی نگاه کرد. به قول سید حسن مدرس، همه چیز یک ایرانی، باید ایرانی باشد. بسی جای تأسف است که بیگانگان باید علمدار زبان و خط ما باشند!

[امیرمسعود]

این توضیح رو باید بدم که این قلم قراره برای اندازه‌های ریز بهینه باشه. هدف از طراحی این قلم اینه که بتونند اون رو به جای قلم پیش‌فرض در محیط سیستم‌عامل اوبونتو به‌کار ببرند. بنابراین تا جایی که من می‌دونم حروف‌چینی برای چاپ چندان مد نظر طراحان نیست. (هر چند که من هر چه می‌گذرد از طراحی نویسه‌ها حتی در اندازه‌های بزرگ بیش‌تر خوشم می‌آید.)

در ضمن، چرا اگر یک غیر ایرانی دارد قلمی برای زبان فارسی می‌سازد، شما فکر می‌کنید که اون «پرچم‌دار» زبان و خط ما شده‌است؟ او خودش که چنین ادعایی ندارد؛ ما هم فکر می‌کنم خوب نیست چنین توهمی را به او بقبولانیم! در ضمن، فکر نمی‌کنم اگر جلویش را بگیریم و بگوییم که قلم فارسی نساز، کمکی به زبان و خط فارسی کرده باشیم! اگر قلم خوبی ساخت، فارسی‌زبانان هم آن را به‌کار می‌برند و اگر بد بود، به فراموشی سپرده می‌شود.

اگر در توسعهٔ این قلم مشارکت کنیم، خوبی‌اش این است در آخر سر ما بی‌کلاه نمی‌ماند. مثلاُ در سایت لانچ‌پد بعضی از کاربران عرب پیشنهادهایی دربارهٔ بعضی از نویسه‌ها می‌دادند و من زیرش می‌نوشتم که این پیشنهاد شما برای خط فارسی مناسب نیست، و قاعدتاً طراحان قلم نظر من را هم می‌بینند و در نظر می‌گیرند. یا من خودم اشکال‌های قلم را از دید یک فارسی‌زبان می‌بینم و گزارش می‌دهم تا درستش کنند.

قلم الان ایراد زیاد دارد و اگر عاقل باشند، باید این ایرادها را برطرف کنند! مثلاً همین که شما گفتید که نمی‌خواهند برای این قلم نسخهٔ توپر و خوابیده بسازند، خودش اشتباه بزرگی است که باید به آن‌ها گفت و قانع‌شان کرد که در نسخه‌های آینده رویش کار کنند.

[vafa]

این توضیح رو باید بدم که این قلم قراره برای اندازه‌های ریز بهینه باشه. هدف از طراحی این قلم اینه که بتونند اون رو به جای قلم پیش‌فرض در محیط سیستم‌عامل اوبونتو به‌کار ببرند. بنابراین تا جایی که من می‌دونم حروف‌چینی برای چاپ چندان مد نظر طراحان نیست. (هر چند که من هر چه می‌گذرد از طراحی نویسه‌ها حتی در اندازه‌های بزرگ بیش‌تر خوشم می‌آید.)

اصلاً مشکل با درشتی یا ریزی قلم‌هاشون نیست طراحی گلیف‌هاشون زشته که کلاً باید بشینند از اول طراحی کنند.

در ضمن، چرا اگر یک غیر ایرانی دارد قلمی برای زبان فارسی می‌سازد، شما فکر می‌کنید که اون «پرچم‌دار» زبان و خط ما شده‌است؟ او خودش که چنین ادعایی ندارد؛ ما هم فکر می‌کنم خوب نیست چنین توهمی را به او بقبولانیم! در ضمن، فکر نمی‌کنم اگر جلویش را بگیریم و بگوییم که قلم فارسی نساز، کمکی به زبان و خط فارسی کرده باشیم! اگر قلم خوبی ساخت، فارسی‌زبانان هم آن را به‌کار می‌برند و اگر بد بود، به فراموشی سپرده می‌شود.

اول اینکه دارند قلم رو به اسم عربی می‌سازند نه فارسی پس بهتر است این توهم رو به خودمون و اونها نقبولانیم که دارند قلمی فارسی تهیه می‌کنند! و دوم نمی‌دونم چرا تا هر چی باسه عربی دربیاد ما باید بریم از اون استفاده کنیم؟ زیباترین تکنیکهای حروف‌چینی در خوشنویسی و خطاطی را ایرانیان به وجود آورده‌اند.