تغییر قلم پیش‌فرض پارسی زی‌پرشین

[vafa]

در تک‌لایو ۲۰۱۳ قلم پیش‌فرض پارسی زی‌پرشین به HM_XBKayhan تغییر خواهد کرد.

[فرشاد ترابی]

جرا کیهان؟ مگر قرار نبود نیلوفر بشود؟

[vafa]

چون اندازه بهتری داره و لازم نیست \baselineskip تغییر کنه. البته این تصمیم شاید نهایی نباشه و تغییر کنه چون آقای موحدیان قراره گلیف‌های لاتین رو هم به قلم‌های FTX اضافه کنند. بنابراین قلم نازلی هم شانس خوبی داره. هنگامی که نسخه جدید قلم‌ها روی CTAN قرار گرفت باید بیشتر آزمایش کنم و ببینم کدوم قلم مناسبتره. قلم پیش‌فرض زی‌پرشین به معنای تمام شدن دنیا نیست شما از هر قلمی که خودتون دوست دارید می‌تونید استفاده کنید.

[فرشاد ترابی]

نه منتظر آخر دنیا نیستم به موقش هممون این دنیا رو ترک میکنیم 

اما در مورد نازلی باید بگم که این فونت اصلا مناسب نگارش مقاله یا کتاب نیست زیرا که از لحاظ زیبایی واقعا شایسته نیست.
تنها مزیت این فونت اینه که خواناست آنهم روی مانیتور و الا از لحاظ چاپی زیباتر از نیلوفر نیست. به نظر من هنوزهم بهترین گزینه
نیلوفر است.

اما از آنجا که زیبایی یک چیز شخصی است، پیشنهاد میکنم که یک آمار گیری از جامعه زی‌پرشین انجام بدید و ببینید که
کدام فونت بیشترین طرفدار را دارد. نتیجه این آمارگیری آن است که اکثر کاربران زی‌پرشین نیازی به تغییر فونت پیش‌فرض
نخواهند داشت.

[vafa]

نه منتظر آخر دنیا نیستم به موقش هممون این دنیا رو ترک میکنیم 

اما در مورد نازلی باید بگم که این فونت اصلا مناسب نگارش مقاله یا کتاب نیست زیرا که از لحاظ زیبایی واقعا شایسته نیست.
تنها مزیت این فونت اینه که خواناست آنهم روی مانیتور و الا از لحاظ چاپی زیباتر از نیلوفر نیست. به نظر من هنوزهم بهترین گزینه
نیلوفر است.

اما از آنجا که زیبایی یک چیز شخصی است، پیشنهاد میکنم که یک آمار گیری از جامعه زی‌پرشین انجام بدید و ببینید که
کدام فونت بیشترین طرفدار را دارد. نتیجه این آمارگیری آن است که اکثر کاربران زی‌پرشین نیازی به تغییر فونت پیش‌فرض
نخواهند داشت.

شاید هم اصلاً تغییری ندهم بخاطر backward compatibility

[وحید دامن‌افشان]

منم بعد از آشنایی با قلم‌های سری XB، خیلی آزمایش‌شون کردم. به نظر منم، XB Niloofar (که جدیداً نمی‌دونم چه اسم جدیدی پیدا کرده) قلم خیلی قشنگیه.
در ضمن، نکته‌ خیلی مهمی که وجود داره، اینه که گویا توی قلم‌های آقای موحدیان، «ی» نصفه به «همزه» تبدیل شده که نقص بزرگیه و همون‌طور که می‌دونین،
فرهنگستان زبان، دوباره «ی» نصفه رو به جای «ی» کامل در کلمه‌ای مثل «همه‌ی» پیشنهاد داده. بنابراین به خاطر همین یه نقص، دیگه نمی‌شه از این قلم‌ها استفاده
کرد.

[vafa]

در ضمن، نکته‌ خیلی مهمی که وجود داره، اینه که گویا توی قلم‌های آقای موحدیان، «ی» نصفه به «همزه» تبدیل شده که نقص بزرگیه و همون‌طور که می‌دونین،
فرهنگستان زبان، دوباره «ی» نصفه رو به جای «ی» کامل در کلمه‌ای مثل «همه‌ی» پیشنهاد داده. بنابراین به خاطر همین یه نقص، دیگه نمی‌شه از این قلم‌ها استفاده
کرد.

من فرهنگستان زبان رو به رسمیت نمی‌شناسم. اینها کاری نکردند جز آلوده کردن زبان پارسی با واژگان زبان تازی. شما زبان پارسی آخر دوره پهلوی رو با الان مقایسه کنید و ببینید چقدر واژگان تازی این اساتید داخل زبان پارسی کردند.

[فرشاد ترابی]

فرهنگستان زبان، دوباره «ی» نصفه رو به جای «ی» کامل در کلمه‌ای مثل «همه‌ی» پیشنهاد داده. بنابراین به خاطر همین یه نقص، دیگه نمی‌شه از این قلم‌ها استفاده
کرد.

متوجه نشدم یعنی چی؟ یعنی به جای اینکه روی «ه» همزه قرار بگیره، باید یدون «ی» بریده قرار بگیره؟ آخه این کاراکتر که اصلا در زبان فارسی تعریف نشده؟!

[وحید دامن‌افشان]

متوجه نشدم یعنی چی؟ یعنی به جای اینکه روی «ه» همزه قرار بگیره، باید یدون «ی» بریده قرار بگیره؟

بله. به جای گذاشتن همزه روی «همه»، باید یه دونه «ی» نصفه بذاریم روش. من قشنگ یادمه که دوران مدرسه، این مورد رو بهمون تاکید می‌کردن. بعدش شد «ی» کامل. حالا دوباره می‌گن «ی» نصفه!

آخه این کاراکتر که اصلا در زبان فارسی تعریف نشده؟!

همون‌طور که گفتم، خیلی وقته که تعریف شده. منطقی هم هست. چون همزه در دو کلمه «همهٔ» و «ارائه»، دو صدای مختلف داره. بنابراین باید شکل نوشتاری‌شون هم با همدیگه فرق کنه.
اینجا رو هم ببینین.

[vafa]

بله. به جای گذاشتن همزه روی «همه»، باید یه دونه «ی» نصفه بذاریم روش.

این اولین باری است که این حرف را می‌شنوم. میشه دقیقاً منبع خودتون رو ذکر کنید. چون قلمهای IRMUG طبق سلیقه شخصی مولف قلم‌ها و نه تحت هیچ استاندارد قابل قبولی، این کار را می‌کنه، دلیل نمیشه که باید اینطوری باشه. من هم بسیار نسخه‌های خطی کتاب‌ّای پارسی خوانده‌ام و در هر هیچ یک این قانون من‌درآوردی را ندیده‌ام.

من قشنگ یادمه که دوران مدرسه، این مورد رو بهمون تاکید می‌کردن.

خوب من هم از پشت کوه درنیومدم که. من هم مثل شما مدرسه رفتم و خواندن و نوشتن پارسی یاد گرفتم و همیشه به ما یاد دادند که همزه کوچک بگذاریم نه ی یا هر چه که هست.

بعدش شد «ی» کامل. حالا دوباره می‌گن «ی» نصفه!

کی میگه؟ چرا من باید با هر سازی که اونها می‌ژنند باید برقصم؟ اگر قراره خط پارسی درست بشه، کلاً باید خط تازی رو از بین ببرند و یا خط اوستایی یا خط هخامنشی جایگزین بشه.

همون‌طور که گفتم، خیلی وقته که تعریف شده. منطقی هم هست. چون همزه در دو کلمه «همهٔ» و «ارائه»، دو صدای مختلف داره. بنابراین باید شکل نوشتاری‌شون هم با همدیگه فرق کنه.
اینجا رو هم ببینین.

من منطقی در یک سلیقه شخصی نمی‌بینم. خط تازی سر تا پاش مشکل داره و همونطور که گفتم تا خط اوستایی یا خط هخامنشی یا دین‌دبیره جایگزینش نشه، هیچ فرقی نخواهد کرد.

[وحید دامن‌افشان]

این اولین باری است که این حرف را می‌شنوم. میشه دقیقاً منبع خودتون رو ذکر کنید. چون قلمهای IRMUG طبق سلیقه شخصی مولف قلم‌ها و نه تحت هیچ استاندارد قابل قبولی، این کار را می‌کنه، دلیل نمیشه که باید اینطوری باشه. من هم بسیار نسخه‌های خطی کتاب‌ّای پارسی خوانده‌ام و در هر هیچ یک این قانون من‌درآوردی را ندیده‌ام.

http://www.persianacademy.ir/UserFiles/File/D_Final.zip
صفحه ۱۴. (فایل پیوست شده اول) و صفحه ۲۰ (فایل پیوست شده دوم). این کتاب رو تا حالا چندین بار خوندم. البته شاید بگین که این علامت، همون علامت همزه است؛ اما واقعیت اینه چون متاسفانه فونت به کار رفته برای حروف‌چینی این کتاب، کاراکتر «ی» نصفه رو نداشته، از همون همزه استفاده شده. علاوه بر این، اگه مثلاً به صفحه ۲۹ کتاب، نگاه کنین، می‌بینین که توی این کتاب، دو کاراکتر «ی» نصفه و همزه، دو چیز کاملاً متفاوت هستن؛ به عبارت دیگه، نویسندگان کتاب، به خوبی از وجود هر دو کاراکتر، آگاه هستن؛ اما به خاطر محدودیت فونت به کار رفته، هر دو رو با همزه نشون دادن.

خوب من هم از پشت کوه درنیومدم که. من هم مثل شما مدرسه رفتم و خواندن و نوشتن پارسی یاد گرفتم و همیشه به ما یاد دادند که همزه کوچک بگذاریم نه ی یا هر چه که هست.

در این مورد، شک ندارم. حتی الان این موضوع رو از بابام هم پرسیدم و گفتن که «ی» کوتاه استفاده می‌کردیم و نه همزه.
البته این چیزی که می‌گم، تا قبل از دوران دبیرستان بود؛ چون دوران دبیرستان توی درس دستور زبان فارسی، دوباره بهمون گفتن که باید از «ی» کامل به صورت «همه‌ی» استفاده کنیم.

چند نکته:
۱- توی دبیرستان (نمونه جواد‌الائمه کرمانشاه)، یکی از معلمان ادبیات‌مون، دکترای ادبیات! داشتن و همه‌شون طراحان سوال کنکور کارشناسی بودن و بسیار باسواد بودن. درس زبان فارسی، یکی از شیرین‌ترین درس‌هایی بود که تا حالا گذروندم. توی این کلاس، یکی از چیزهایی که بهمون گفتن، همین فرق همزه و ی نصفه بود؛ قشنگ یادمه که خیلی روش بحث کردیم و اعتراض کردیم که چرا بعد از این همه سال، باید ی کامل رو به کار ببریم. یه جوری برامون ناآشنا بود.
۲- شاید یکی از دلایلی که همه از همزه استفاده می‌کنن، اینه که موقع نوشتن با دست، نوشتن ی به صورت نصفه، خیلی سخت و وقت‌گیره؛ در مقابل، نوشتن یه ۶ کوچولو، خیلی راحت‌تره. موقع نوشتن با کامپیوتر هم، چون خیلی‌ها از وجود ی نصفه توی فونت‌های استاندارد خبر ندارن، از همون همزه استفاده می‌کنن.
۳- منم توی خیلی از موارد با فرهنگستان، مشکل دارم. اما کاملاً معتقدم که «قانون غلط، بهتر از بی‌قانونیه».

[مسهر باقری]

با سلام
با اشتیاق این بحث رو دنبال کردم و مطالب جالبی مطرح شد. به نظر من وقتی کاراکتری حرفی در حروف الفبای یک زبان وجود نداره عاقلانه نیست که از اون کاراکتر در واژه های اون زبان استفاده بشه. به عنوان مثال مانند این میمونه که از کاراکتر A در یک واژه ی پارسی استفاده بشه که کاملا غیرمنطقی است چرا که این کاراکتر در حروف الفبای پارسی وجود نداره.
در مورد مثالی که آقای دامن افشان زدند باید بگم که دیدم واژه ی «ارائه» در نوشتارهای زیادی به صورت «ارایه» نوشته میشه یا واژه ی «مسائل» به صورت «مسایل» نوشته میشه و به این صورت مشکل رو صوری حل می کنند. همزه هم از این قاعده مستثنی نیست و وقتی که این کاراکتر و کاراکترهای مشابه در زبان پارسی وجود ندارند استفاده از اونها غیرمنطقی به نظر میرسه.
روی نسخه های نگارشی پیشنهاد شده توسط فرهنگستان زبان هم خیلی نمیشه حساب کرد چرا که شاهدیم هر از چند گاهی دستخوش تغییرات می شوند که خودش حکایت از بنیادی بودن مشکل و سردرگمی موجود داره. دلیلش هم میتونه همین آمیختگی زبان پارسی با زبان عربی باشه که صد البته کار طراحان قلم رو پیچیده و دشوار می کنه. البته این بحث ها خیلی پیچیده است و مجال اندک.
در مورد قلم هم باید عرض کنم که به شخصه قلم XB Niloofar رو قلم زیبا و کم اشکالی می دونم و شاید تنها اشکالی که می بینم مشکل عدم کشیدگی حروفه که مشکل بسیاری از قلم های دیگر هم هست. تنها قلمی که می دونم این مشکل رو نداره قلم فروردین تک پارسی هستش (که به شخصه خیلی قبولش دارم).
خود بنده قلم XB Niloofar رو تا حدودی اصلاح کردم و برای کارهای روزمره از نسخه ی اصلاح شده ی این قلم استفاده می کنم و فکر می کنم که برای نوشتن پایان نامه و کتاب قلم مناسبی باشه. مشکلات برطرف شده ی این قلم عبارتند از
۱- اصلاح صفر توپر به صفر توخالی
۲- در قلم اصلی نقطه ی حرف های پ، ی و ب چسبان هنگامی که پیش از حرف ی آخر قرار می گرفتند به ی آخر می چسبیدند که ظاهری نامناسب به نوشتار می داد و تا اونجا که مقدور بود این نقطه ها رو قدری به سمت راست جا به جا کردم. البته بیشتر از این نمی شد این نقطه ها رو جا به جا کرد چون این نقطه ها ممکنه به حرف هایی مانند ر، ز، ژ و و بچسبند که خودش مشکل دیگری رو درست می کرد.
در پایان باید عرض کنم که همانطور که آقای کارن‌پهلو گفتند فرقی نمی کنه که چه قلمی به عنوان قلم پیش فرض انتخاب بشه و با انتخاب یک قلم خاص، دنیا به آخر نمی رسه  چرا که یکی از صدها نقطه ی قوت زیپرشین همین آزادی عمل برای انتخاب قلم هستش که اون رو از نرم افزارهای حروفچینی پارسی مشابه دیگر متمایز می کنه.

[vafa]

نه منتظر آخر دنیا نیستم به موقش هممون این دنیا رو ترک میکنیم 

اما در مورد نازلی باید بگم که این فونت اصلا مناسب نگارش مقاله یا کتاب نیست زیرا که از لحاظ زیبایی واقعا شایسته نیست.
تنها مزیت این فونت اینه که خواناست آنهم روی مانیتور و الا از لحاظ چاپی زیباتر از نیلوفر نیست. به نظر من هنوزهم بهترین گزینه
نیلوفر است.

اما از آنجا که زیبایی یک چیز شخصی است، پیشنهاد میکنم که یک آمار گیری از جامعه زی‌پرشین انجام بدید و ببینید که
کدام فونت بیشترین طرفدار را دارد. نتیجه این آمارگیری آن است که اکثر کاربران زی‌پرشین نیازی به تغییر فونت پیش‌فرض
نخواهند داشت.

من هر چه بیشتر در XB Niloofar نگاه می‌کنم، هیچ زیبایی در این قلم نمی‌بینم. به نظر من قلم کیهان بسیار زیباتر است و چشم خواننده را هنگام خواندن متن خسته نمی‌کند.

[وحید دامن‌افشان]

با سلام
با اشتیاق این بحث رو دنبال کردم و مطالب جالبی مطرح شد. به نظر من وقتی کاراکتری حرفی در حروف الفبای یک زبان وجود نداره عاقلانه نیست که از اون کاراکتر در واژه های اون زبان استفاده بشه. به عنوان مثال مانند این میمونه که از کاراکتر A در یک واژه ی پارسی استفاده بشه که کاملا غیرمنطقی است چرا که این کاراکتر در حروف الفبای پارسی وجود نداره.
در مورد مثالی که آقای دامن افشان زدند باید بگم که دیدم واژه ی «ارائه» در نوشتارهای زیادی به صورت «ارایه» نوشته میشه یا واژه ی «مسائل» به صورت «مسایل» نوشته میشه و به این صورت مشکل رو صوری حل می کنند. همزه هم از این قاعده مستثنی نیست و وقتی که این کاراکتر و کاراکترهای مشابه در زبان پارسی وجود ندارند استفاده از اونها غیرمنطقی به نظر میرسه.

استدلال شما رو در مورد واژه‌های فارسی کاملاً قبول دارم؛ متاسفانه خیلی جاها دیدم که بعضی از واژه‌های فارسی‌ مانند «پایین»، «پاییز» و «آیین» رو با همزه میانی، یعنی به صورت «پائیز»، «پائین» و «آئین» می‌نویسن. در زبان فارسی، همزه میانی، وجود نداره. اما همزه واژه‌های عربی و لاتین رو نباید حذف کرد. گاهی حذف کردن همزه، باعث کج‌فهمی می‌شه. به عنوان مثال، اگه همزه کلمه «رؤیت» به معنی «دیدن» رو حذف کنیم، تبدیل به «رویت» می‌شه که به معنی «چهره تو» هستش؛ یا اگه همزه کلمه لاتین «ژوئن» رو حذف کنیم، تبدیل به «ژوین» می‌شه که یه واژه ناآشنایی هستش.
توی کتاب «راهنمای ویراستاری و درست‌نویسی»، حسن ذوالفقاری، چاپ دوم، انتشارات «نشر علم»، صفحه ۶۴-۶۶ این موارد به طور کامل و با ذکر مثال‌های زیاد توضیح داده شده.

[مسهر باقری]

اولین راهی که به ذهن می رسه اینه که تا حد امکان از واژه های پارسی استفاده بشه اما همانطور که خودتون هم اشاره کردید برخی از واژه ها مانند «ژوئن» معنای عینی پارسی ندارند حال پرسش اینجاست که در اینگونه موارد چه باید کرد؟ آیا در کتابی که به اون اشاره کردید چیزی در این باره نوشته شده؟ به عبارت دیگه آیا نویسنده راه حلی هم پیشنهاد کرده؟